مقاله در مورد شرکت های سهامی

مقدمه
به موجب اصلاحی قانون تجارت، مصوب 1347 «شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن هاست و طبق حین قانون «شرکت سهامی» شرکت بازرگانی محسوب می شود و او این که موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد».

در شرکت های سهامی عده شرکا نباید از 3 نفر کمتر باشد.

طبق قانون یاد شده حداقل میزان سرمایه نیز یک میلیون ریال در شرکت های سهامی خاص و پنج میلیون ریال در سهامی عام است بنابراین مشخصات ویژه این نوع شرکت ها عبارت است از :

1- سرمایه به سهام متساوی تقسیم شده باشد.

2- مسئولیت دارندگان سهام فقط محدود به سهام آن هاست .

3- کلیه عملیات شرکت، بازرگانی محسوب می شود .

4- عده شرکا کمتر از 3 نفر نخواهد بود
5- سرمایه شرکت از مبلغ معینی نباید کمتر باشد.

تقسیم سرمابه به سهام
مسلم است شرکت ها باید دارای سرمایه باشد و اساس کار هر شرکت تجارتی، سرمایه است .

منتهی در این قسم شرکت ها سرمایه باید به قسمت های مساوی تقسیم شده باشد و هر قسمت را «سهم» می گویند اگر شرکتی دو میلیون ریال سرمایه دارد باید به هزار سهم دو هزار ریالی و یا پانصد سهم چهار هزار ریالی تقسیم شده باشد و چنین شرکتی نمی تواند یک میلیون ریال از سرمایه خود را به 500 سهم دو هزار ریالی و بقیه را مثلاً به 250 سهم چهار هزار ریالی تقسیم نماید در این گونه شرکت ها، سهامداران لازم نیست که هر یک فقط یک سهم داشته باشند بلکه هر سهامدار می تواند به هر مقدار دلخواه سهم خریداری نماید، مثلاً در شرکتی که سرمایه آن به یک صد سهم تقسیم شده است ممکن است یک سهامدار هفتاد سهم و سهامدار دیگر بیست سهم و بقیه سهامداران هر کدام یک سهم یا دو سهم داشته باشد.

مسئولیت دارندگان سهام
در شرکتهای سهامی سهامداران به میزان سهام متعلق به خود مسئول هستند و زاید بر آن مسئولیتی ندارند و اگر شرکت به نحوی متضرر گردد که علاوه بر سرمایه مبنی هم بدهکار شود صاحبان سهام ملزم به پرداخت دیون شرکت نخواهند بود اگر شرکتی که سرمایه آن دو میلیون ریال است ورشکست شود و به نحوی که پانصد هزار ریال با احتساب سرمایه کسری ایجاد شود طلبکاران حق مطالبه از سهامداران را نخواهد داشت زیرا شخصیت و اعتقاب سهامداران به هیچ وجه در شرکت دخالتی ندارد.

تعداد سهامداران:
در شرکتی سهامی خاص تعداد شرکا نباید از 3 نفر کمتر باشد این رقم در شرکت سهامی عام، حداقل 5 نفر است .

تعیین حداقل تعداد سهامداران به 3 یا 5 نفر برای تطبیق با سایر مقررات شرکت سهامی است زیرا به موجب قانون تجارت «شرکت های سهامی به وسیله هیئت مدیره ای که از صاحبان سهام انتخاب شده اند وئلا یالبضا قابل عزل می باشد اداره خواهد شد عده اعضا هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص و عام به ترتیب نباید از 3 یا 5 نفر کمتر باشد» بنابراین در شرکت سهامی عام تعداد شرکتها نباید کمتر از 5 نفر باشد.

انواع شرکت سهامی :

قانون تجارت شرکت های سهامی را به دو نوع زیر تقسیم نموده است :

1- شرکت سهامی عام

2- شرکت سهامی خاص

شرکت سهامی عام :
شرکت سهامی عام شرکت که موسسان آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق خروش سهام به مردم تامین می کنند به این طریق که آنان قبلاً بیست درصد سرمایه را خودشان تعهد کرده حداقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در جای به نام «شرکت در شرف تامین» در یکی از بانک ها سپرده گذاری می کنند و سپس اظهار نامه ای به ضمیمه طرح اساس نامه شرکت و طرح اعلامیه پذیر نویسی سهام، به مراجع ثبت شرکت ها تسلیم می نمایند شرکت سهامی عام، کاملترین نوع شرکت سهامی ست که برای انجام امور تجارتی و بازرگانی مهم تشکیل می شود که سرمایه خردی کناف آن را نمی دهد فکر تاسیس هر شرکت ابتدا از ناحیه اشخاصی ایجاد می شود که به آن ها «موسسان» گفته می شود.

موسسین:
قبل از هر کار، موسسان باید بیست درصد سرمایه را تعهد نمایند درست کم، سی و پنج درصد از مبلغ تعهد شده را نزدیکی از بانک ها در حسابی به نام «شرکت در شرف تاسیس» بسپارند. مثلاً در شرکتی از این دست که با سرمایه یکصد میلیون ریال تاسیس می شود.

موسسان باید حداقل بیست میلیون ریال آن را تعهد نموده هفت میلیون ریال آن را که معادل سی و پنج درصد مورد تعهد است نقداً پرداخت کنند و در حسابی جدیدی که به نام «شرکت سهامی در شرف تاسیس» می باشد و با قید اسم شرکت) نزدیکی از بانک های کشور به امانت گذارند هرگاه تمام یا قسمت از تعهد مومنان به صورت غیر نقد (مانند امتیاز یا ملک) باشد باید عین آن یا اسناد مالکیت آن را در نزد همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی حساب باز شده است توزیع نمایند .

سپس اظهار نامه ای که معمولاً چاپی و حاکی از موادی است که در قانون ذکر شده به ضمیمه طرح اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویس سهام که به امضای کلیه مومنان رسیده باشد منضم به گواهی نامه بانک، دایر بر موجود بودن حساب سپرده و تسلیم مدارک مربوط به آورده غیر نقدی در صورتی که تعهد مومنان به صورت غیر نقد باشد به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم نمایند این مدارک باید به امضای موسسان رسیده باشد مراجع مثبت شرکت ها در تهران اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان دایره ثبت شرکت ها و در نقاطی که فاقد دایره ثبت شرکت ها باشد اداره ی ثبت اسناد محل خواهد بود مرجع ثبت شرکت ها پس از مطالعه اظهار نامه و ضمایم آن و تطبیق مندرجات آن با قانون، اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویس را صادر خواهد نمود.