آداب وضو
پیش از وضو، مسواک زدن مستحب است همچنین تمیز بودن آب ، شستن دستها پیش از وضو، مضمضه کردن آب ، استنشاق (داخل بینى را شستن )، بازگذاشتن چشم در حال شستن صورت ، دعا هنگام وضو، کشیدن دست هنگام شستن بر اعضاى وضو، کمک نگرفتن در مقدمات وضو، استفاده نکردن از آب بو گرفته یا آفتاب خورده و… دعاهاى مخصوص شستن و مسح هر عضو، در کتاب دعا و آداب آمده است .
مسواک
فضیلت و فایده بسیار دارد. از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله روایت است : اگر بیم آن که بر امتم مشقت ایجاد کنم نبود، به آنان دستور مى دادم براى هر نماز، مسواک بزنند. در حدیث دیگرى فرموده : مسواک دوازده فایده دارد: دهان را پاک مى کند؛ خدا را خشنود مى سازد؛ دندانها را سفید مى کند؛ زردى آن ها را مى برد؛ بلغم را مى کاهد؛ اشتها آور است ؛ حسنات را مى افزاید؛ عمل به سنت است ، فرشتگان حضور مى یابند؛ لثه را محکم مى کند؛ مرور بر گذرگاه تلاوت قرآن است ؛ دو رکعت نماز با مسواک ، نزد خدا محبوب تر از هفتاد رکعت بى مسواک است . بهتر است با چوب اراک باشد و به پهناى دندان زده شود و هنگام مسواک زدن دعاى آن خوانده شود.
اوقاتى که در روایات براى مسواک زدن آمده ، عبارت است از: هنگام وضو، هنگام خواب شبانه ، هنگام بیدار شدن از خواب ، و قبل از بیرون رفتن براى نماز صبح .
درسهاى آموختنى از وضو
امام صادق علیه السلام به نقل از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: مسواک کردن موجب پاکیزگى دهان و خشنودى خداست و از سنت هاى موکد است و منافعى براى برون و درون دارد که بى شمار است . هم چنان که زواید غذا را با مسواک از دندان هایت مى زدایى ، آلودگى را نیز با تضرع و خشوع و شب زنده دارى به درگاه خدا از بین ببر، ظاهر و باطن خود را از تیرگى هاى مخالفت با فرمان خدا و ارتکاب گناهان بزداى . چوب مسواک ، گیاهى پاک و لطیف است ، دندانها هم وسیله خوردن . جویدن و گوارش است . مسواک سبب مى شود که آلودگى هاى غذا از بین برود و جوهر زلال آن آشکار شود و مثل حالت اولش گردد. خداوند را هم پاک و هم شفاف قرار داد و فکر و یاد و تکریم خدا را غذاى قلب قرار داد.
هر گاه غفلت و تیرگى ، شفافیت دل را بزداید با صیغل توبه و آب اناب (بازگشت از گناه ) آن را جلا بده تا به حالت نخست برگردد و صاف شود. (3) باید اندیشید همانگونه که مسواک ، سبب سالم ماندن دندان و کمک به بهتر هضم شدن غذاست که قواى بدن و مایه حیات آدمى و طول عمر اوست ، پاکسازى درون زمینه ساز سعادت انسان است . معیار، خوب و دقیق انجام دادن کارهاست ، نه کمیت بسیار. همچنان که وزیر در برابر سلطان کارى آسانتر از جنگ یک جنگجو در میدان نبرد دارد، ولى و قرب تر است . چون کارش حساس تر و دقیق تر است ، مراقبت بر حسن اجراى فرمان خدا حتى در مسواک زدن موجب قرب به اوست و بعید نیست نماز با مسواک ، پاداشى هفتاد برابر داشته است .
بنده باید مراقب باشد وقت حضور در مقابل خدا همه اعضایش ، به خصوص عضوى که با آن کلام الهى را مى خواند، آلوده به آلودگى هاى دنیوى نباشد، این مراقبت لطیف ، در خور هر گونه پاداش الهى است .
تیامن (شروع از راست )
از روایات بر مى آید همه کارها، خوب است از راست شروع شود، که حکمتى دارد. اغلب چنین است که عضو راست قوى تر است . عالم غیب هم از عالم شهود برتر است و عالم ارواح از عالم اجسام . باید به تقویت حالات درونى و روحى بپردازى تا از روحانیان شوى . انبیاى الهى مى خواهند آبادکننده و خدمتگذار جهان غیب باشند، ولى مردم به فریب شیطان در پى آبادى عالم محسوس اند و میان این دو تضاد است . اگر انبیا و اولیاء گاهى به آبادى عالم محسوس مى پردازند، در واقع خدمت به جهان غیب است ، چرا که آبادانى آخرت و کسب معرفت جز با حیات معنوى نیست . تعمیر و آبادانى در حد ضرورت ، براى بقاى زندگى است ، ولى نه بیش از حد ضرورت بلکه به عنوان مقدمه ، ولى دنیا طلبان به دنیا به صورت مطلوب اصلى مى نگرند، نه ابزارى .
اسرار و حکمت وضو
از جمله درسهاى دیگر وضو و خواند دعا آن است ، انسان در همه حال ، ادب عبودیت داشته و به یاد خدا باشد و از امور دنیا به یاد آخرت بیفتد. به فرموده امام صادق علیه السلام خداوند آب را کلید قرب و مناجات خویش قرار داد. آب ، نجاسات ظاهرى را زایل مى کند و رحمت الهى گناه بندگان را مى شوید. هم چنان که آب را مایه حیات و بقاى تمام موجودات قرار داده است ، به فضل و رحمت خویش عبادت ها را مایه حیات دلها قرار داده است .
پس تو باید مثل آب ، زلال و پاک باشى . خداوند، آب را پاک کننده قرار داد. تو هم دل و جانت را با تقوا و یقین پاکیزه ساز به فرموده امام رضا علیه السلام خداوند فرمان وضو داد، تا وقتى بنده در پیشگاه خدا براى مناجات مى ایستد، از آلودگى ها پاک باشد؛ سستى و بى حالى نداشته باشد و با دلى پاک در آستان خدا بایستد. در وضو شستن دسته و صورت و مسح دست و پاها واجب است ، چرا که وقتى بنده اى در پیشگاه خدا مى ایستد، اندام وضویش آشکار است . سجود و خضوعش با صورت است و درخواست و دعایش با دست و تضرع و نالیدنش با سر. در رکوع و سجود سر را رو به خدا مى گیرد و نشستن و ایستادنش با پاهاى اوست . . . (4)
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 22
مطالب مرتبط