مقدمه:
موجودات زنده، از نهنگ و درخت سیب تا گورخر و گل آهار، همه از یاخته تشکیل شده اند. موجودات زنده که شامل هر کدام از ماها نیز می باشد معمولاً حیات را از یک یاخته شروع کرده اند که بکرات تقسیم شده و تبدیل به موجودی با بیلیونها یاخته شده است. در چند ساعت اول رشد هر موجودی، یاخته ها همه شبیه یکدیگرند؛ لیکن تغییر نه تنها در ظاهر یاخته ها بلکه در عمل آنها نیز به سرعت اتفاق می افتد. تغییرات در بعضی یاخته ها اجازه می دهد که آنها به صورت یاخته های هدایت کننده عمل نمایند در حالی که یاخته های دیگر می توانند در ترشحات و یا استقامت شرکت نمایند.
بعضی یاخته ها برای سالهای سال زنده و فعال می مانند، در حالی که برخی دیگر تنها چند روز زنده و فعال مانده سپس از بین می روند. حتی زمانی که شما دارید این قسمت را می خوانید میلیونها یاخته در بدن شما ایجاد می شود. بعضی از یاخته ها وزن بدن شما را افزایش می دهند (اگر شما هنوز دز حال رشد باشید) لیکن بیشترآنها میلیونها یاخته ای را که هرثانیه دربدن شما تخریب می شوند جایگزینی می نمایند. گوناگونی وشکل یاخته ها تقریباً نامحدود است؛ لیکن غالب آنها دربعضی ازصفات مشترکند. توضیحاتی درمورد این خصوصیات، پیکره این فصل را تشکیل می دهند.
اندازه و ساختمان یاخته
اندازه یاخته:
بیشتر یاخته های گیاهی واکثریاخته های جانوری به قدری کوچک هستند که با چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند. یاخته گیاهان عالی معمولاًدارای طولی بین 10 و 10 میکرون می باشند. چون دریک اینچ حدود 2500 میکرومتر قرارمی گیرد، بنابراین در یک اینچ می توان حدود 500 یاخته اندازه متوسط را قرار داد و تقریباً می توان 30 عدد آنها را در نوک یک سوزن قرار داد. فقط بعضی از یاخته های باکتریها کمتر از 5/0 میکرون می باشند در حالی که یاخته های نوعی جلبک سبز دریایی به نام جام حوری دریا بین 2 و 5 سانتیمتر طول دارند. (Acetabularia) چون اندازه یاخته ها خیلی کوچک است، تعداد آنها در موجودات بالغ نجومی است.
به عنوان مثال، محاسبه شده که در یک برگ بالغ گلابی 50 میلیون یاخته وجود داشته باشد، و مجموع کل یاخته های ریشه، ساقه، برگ و میوه گلابی بیشتر از 15 تریلیون است. آیا می توانید تصورکنید که دریکی ازدرختان 3 هزارساله جنگل قرمز کالیفرنیا که دارای ارتفاعی معادل 90 متر و قطر 5/4 متر است چند یاخته وجود دارد؟
بعضی ازیاخته ها قوطی مانند بوده و 6 وجهی می باشند؛ ولی بسیاری ازآنها به شکلهای ختلفی ظاهر می شوند که به مکان و عمل آنها بستگی دارد. بیشترین و فراوانترین یاختته ها که در بخشهای جوانتر گیاه و میوه وجود دارند در ابتدای تشکیل، کم و بیش کروی شکل می باشند؛ لیکن به مرور زمان و فرا رسیدن بلوغ به صورت دستجات به حدی متراکم می شوند که گاه ممکن است 14 ضلع داشته باشند. آنها در فصل بعد توضیح داده خواهند شد.
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 28
مطالب مرتبط