تحقیق درباره پهلوانان ترک زبان

اصغر رشتبری
نشریه نوید آزربایجان- اورمیهּ شماره ٤٤١ – سال هفتم- ٢٥ اسفند- ١٥ مارچ ٢٠٠٥

اولین کسی که ورزش ایران را به صورت سازمان یافته درآورد پوریای ولی می باشد. وی در حدود 750 سال پیش ورزش باستانی ایران را به شکل امروزی درآورد.

«پیشگامی ترکان در ورزش ایران»، عنوان کتابی است که در دست تهیه میباشد که انشاءالـ… در آیندهای نزدیک در دسترس علاقه مندان قرار خواهد گرفت. برای آگاهی خوانندگان محترم، خلاصه ای از آن تقدیم میشود.

اصغر رشتبری
در جوامع انسانی، یکی از عناصر مهم فرهنگی، ورزش میباشد. تاریخدانان، ملت ترک را از زمانهای بسیار قدیم تا به امروز، ملتی ورزشکار (Sports Man) قید کرده اند. (1) ترکها از نژاد قوی و زورمند تشکیل شده اند و از قدیم الایام به نیروی بدن بی نهایت اهمیت می دادند. آنان مردمانی رشید و جنگجو بوده و برای استقامت بیشتر و موفقیت در جنگ و غلبه بر حریفان، ورزش مینمودند. (2) ولی امروزه برای برقراری دوستی و برادری و ایجاد صلح و امنیت در بین ملل مختلف، به ورزش می پردازند و در مسابقات متعدد بین المللی شرکت مینمایند.

در زبان فرانسه ضرب ا لمثلی است که ترجمه آن به این صورت است که “او مانند یک ترک قوی است”(3)ּ این ضرب المثل که اصل فرانسوی آن به صورت (Fuerte como un turco) است در زبانهای دیگر ملتهای جهان نیز کاربرد گسترده ای دارد. (4)

امروزه اگر نقش ترکها را در ورزشهای مختلف مورد بررسی قرار دهیم به وضوح میبینیم که آنها تقریباً در اکثر رشته های ورزشی دارای جایگاه ویژه ای در جهان هستند. بطور مثال:

«حسین رضا زاده» وزنه بردار تنومند و قدرتمند آذربایجانی تیم ملی وزنه برداری ایران، با کسب 4 مدال طلا از مسابقات قهرمانی جهان و المپیک (از سال 2002 تا 2004 المپیک آتن) به عنوان قوی ترین انسان روی زمین لقب گرفته است. رضازاده که با ذکر «یا اباالفضل» و با یاری جستن از یگانه خالق هستی، توانسته است نام خود را در جهان بلند آوازه کند، اولین ورزشکار ایرانی است که موفق شده به 2 مدال طلای المپیک دست یابد. (طلای المپیک 2000 سیدنی و 2004 آتن)ּ رضازاده پس از موفقیت در المپیک 2004 آتن، توسط رسانه های مختلف جهان از جمله روزنامه سانکی ژاپن، مورد تحسین و تمجید قرار گرفت و از او به عنوان «مخلوقی فراتر از انسان عادی یاد کردند» (5)ּ

حسین رضا زاده به همراه دو وزنه بردار ترکیه ای بنام «نعیم سلیمان اوغلو» و «خلیل موتلو» و یک وزنه بردار یونانی به نام «پیروس دیماس» مدعی عنوان بهترین وزنه بردار یکصد سال اخیر (از سال 1904 تا 2004) جهان می باشند.

«نعیم سلیمان اوغلو» اسطوره وزنه برداری جهان از ترکیه، با به جا گذاشتن 50 رکورد جهانی و کسب بیش از 22 مدال طلا، از سوی فدراسیون بین المللی وزنه برداری جهان (IWF) در سال 2000 بعنوان وزنه بردار قرن انتخاب گردید. نعیم سلیمان اوغلو در سال 2000 به عنوان نایب رئیس فدارسیون بین المللی وزنه برداری نیز انتخاب گردیده بود.

وی که از ترکهای بلغارستان است، در سال 1985 میلادی در دوران نخست وزیری «تورگوت اوزال» پس از فرار از بلغارستان به تابعیت ترکیه درآمد(6)ּ علت فرار «نعیم سلیمان اوغلو» به این سبب بوده که دولت بلغارستان وی را تحت فشار قرار داده بود که اسم اسلامی ـ ترکی خود را به یک اسم «اسلاوی» تغییر دهد که «نعیم سلیمان اوغلو» از آن امتناع کرد و به ترکیه پناهنده شد.

«خلیل موتلو» از ترکیه از اعجوبه های وزنه برداری جهان بشمار می آید که در المپیکهای 1996 آتلانتا (آمریکا)، 2000 سیدنی (استرالیا) و 2004 آتن (یونان) و در چند مسابقه جهانی وزنه برداری، فقط مدال طلا دور کرده است. وی از سوی فدراسیون بین المللی وزنه برداری (World weight lifting) بعنوان برترین وزنه بردار سال 2001 انتخاب گردیده بود. (7)

«خلیل موتلو» همراه با «حسین رضا زاده» (دو قهرمان معروف مسلمان جهان اسلام) تمامی رکوردهای جهانی و المپیک وزنه برداری را در اختیار دارند (8)

در المپیک 2004 آتن در وزن 77 کیلوگرم «تانر ساگیر» از ترکیه موفق شد پس از شکستن رکورد المپیک، به مدال طلا دست یابد. در قسمت زنان “نیز »نورجان تایلان« از ترکیه با شکستن رکورد المپیک، به مدال طلای وزن 48 کیلوگرم المپیک 2004 دست یافت.

در رشته کشتی «آرسن فادزایف» (قهرمان چندین ساله المپیک و جهان) از ازبکستان، «ماخاربک خادار تسف» (قهرمان چندین ساله المپیک و جهان) از آذربایجان، «مصطفی داغستانی» (قهرمان چندین ساله المپیک و جهان) از ترکیه، «احمد آئیک» (قهرمان چندین ساله المپیک و جهان) از ترکیه، «علی علی اف» (دارنده 5 مدال طلای قهرمانی جهان) از آذربایجان، «آدام سایتی اف» (قهرمان چندین ساله المپیک و جهان) از جمهوری خودمختار “چچنستان، «لری خابه لوف» (قهرمان چندین ساله المپیک و جهان) از جمهوی خودمختار داغستان و … از اعجوبه های کشتی جهان به شمار می آیند.

«گری کاسپاروف» ، با درجه بین المللی 2804 همچنان مرد اول شطرنج جهان است.(9) کاسپاروف در 13 آوریل سال 1963 در باکو، مرکز جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود(10) وی سالهاست که به همراه خانواده اش به مسکو مهاجرت کرده و همیشه با تیم روسیه در مسابقات مختلف جهان و تورنمنت های بین المللی شرکت می نماید.