طبیعت و محیط زیست، موهبتی خداوندی است که از مجموعه موجودات، منابع و عوامل و شرایط هماهنگی که در اطراف هر موجود زنده وجود دارد و ادامه حیات به آن وابسته است به وجود میآید.
آلودگی محیط زیست بر کیفیت و چرخه طبیعی اثر میگذارد و پیآمدهای زیانباری برای زندگی انسان، حیوان، گیاه و بناها دارد. در جهان امروز، مسئله آلودگی، یکی از مهمترین و حادترین مشکل تمدن انسانی است و نقش انسان در آلودگی محیط زیست بسیار چشمگیر است. طبیعت، برای بقای نسل بشر آفریده شده است و پیوندی ناگسستی میان انسان و طبیعت وجود دارد.
امام علی علیهالسلام این پیوند و پیوستگی انسان با طبیعت پیرامون را به زیبایی بیان میکند:
تقوا پیشه کنید در حق بندگان و شهرها، که شما مسئول هستید؛ حتی از سرزمینها و چهارپایان. انسان هرگز اجازه ندارد خود را رها و لجام گسیخته و آزاد در بهرهبرداری از طبیعت بداند و حق ندارد با آلوده کردن و ویران ساختن طبیعت، به آسایش برسد.
پیام متن:
1. طبیعت، نعمتی است که خداوند به امانت در اختیار انسان قرار داده و آدمیان در برابر چگونگی بهرهبرداری از آن مسئول هستند.
2. آلودگی محیط زیست به زیان انسان و همه موجودات تمام میشود.
طبیعت، بستر رشد و تعالی انسان
فرهنگ اسلامی، طبیعت را گهواره و زمینهساز پرورش و کمال انسان میداند. ازاینرو، با هر کس که به این عامل، آسیب و زیان رساند و آن را برای رشد بشر ناامن سازد، مقابله میکند. نظام طبیعت، بر اساس حکمت آفریده شده و همه عناصر آن از ابر و باد و مه و خورشید و فلک درکارند تا آدمی در پرتو آنها از مادیت به معنویت برسد و دنیا و آخرت را به شایستگی در خود به کمال برساند.
امام صادق علیهالسلام به مُفَضَّل بن عمر میفرماید:
اگر تو جهان آفرینش را با اندیشه و خردت درست ارزیابی کنی، آن را مانند ساختمانی مییابی که همه آنچه آفریدهها به آن نیازمند بودهاند، در آن پیشبینی شده است. آسمان، بسان سقفی است برافراشته؛ زمین بسان فرشی است گسترده؛ ستارگان، چراغهای چیده شده را مانند؛ گوهرها در دل این جهان ذخیره شدهاند و همهچیز برای انسان آماده شده و آدمی مانند صاحب خانهای، همه آنچه هست، در ملک اوست. گونهگونی گیاهان و حیوانات، برای برآوردن منافع و مصالح او تهیه شده است.
پس باید از متاعهای گوناگون آن در راه اطاعت خدا و رشد الهی بکوشیم و بهره ببریم.
پیام متن:
خداوند همه نعمتهای خود را در عالم طبیعت، برای رشد و تعالی آدمی آفریده و انسان را خلیفه و مالک این نعمتها قرار داده است. بنابراین، همگان موظفند برای حفظ طبیعت بکوشند.
حفظ طبیعت در جهانبینی اسلامی
یکی از صفات خداوند، حفیظ است و در جهانبینی اسلامی، کل هستی در حوزه حفاظت پروردگار قرار دارد. بر اساس آموزههای دینی، انسان مسلمان نیز باید خود را به این صفت بیاراید و خود را در هر مکان و موقعیتی نگهدارنده و پاسدار امانتها و نعمتها از جمله محیط زیست انسانی بداند. پیشگیری از نابودی و تلف شدن طبیعت نیز با رعایت امانتداری و حفاظت امکانپذیر است.
پیامبر اسلام زمین را مادر انسان و امین خداوند میداند و میفرماید: «در نگهداری زمین بکوشید و به آن حرمت نهید که مادر شماست. هر کس بر روی آن کار نیک و یا بدی انجام دهد، گزارش خواهد کرد».
داشتن چنین نگاهی به طبیعت که پیامبر آن را به پیروان خود میآموزد و نیز خود را فرزند و پرورش یافته دامن او دانستن، در بهرهوری درست از آن، اثر فراوان دارد.
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 14
مطالب مرتبط